W dniu 24 maja 2021 r. NSA w składzie 7 sędziów podjął uchwałę (sygn. akt I FPS 1/21), zgodnie z którą:"W świetle art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U z 2017 r., poz. 2188 ze zm.) oraz art. 1 – 3 i art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm.) ocena przesłanek zastosowania przez organy podatkowe przy wydawaniu decyzji podatkowej art. 70 § 6 pkt 1 w zw. z art. 70c ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325 ze zm.) mieści się w granicach sprawy sądowej kontroli legalności tej decyzji".
Uchwała została podjęta na wniosek Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców (RMiŚP), który wystąpił do NSA o wyjaśnienie przepisów prawnych, w przedmiocie dopuszczalności kontroli przez sądy administracyjne zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego pod kątem instrumentalności wszczęcia postępowania karnoskarbowego.
Samorząd doradców podatkowych aktywnie popierał wniosek RMiŚP nie tylko kierując do NSA opinię amicus curiae w przedmiotowej sprawie, ale również przystępując do postępowania w charakterze uczestnika.
Z przedstawionych ustnie motywów rozstrzygnięcia wynika, że NSA podzielił zaprezentowane w ww. opinii stanowisko KIDP, między innymi co do tego, że oceniając skuteczność zawieszenia biegu terminu przedawnienia, sąd administracyjny nie bada zasadności wszczęcia postępowania karnego skarbowego rozumianej jako istnienie w momencie wszczęcia obiektywnej przesłanki – tj. uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa, która stanowi podstawę do wszczęcia postępowania karnego. Przedmiotem badania jest intencja, z jaką wszczęte zostało postępowanie karne skarbowe, a więc, czy celem wszczęcia postępowania karnego skarbowego było rzeczywiście podjęcie działań w celu wykrycia sprawcy oraz okoliczności popełnienia czynu zabronionego, czy też wszczęcie to miało charakter pozorowany nastawiony wyłącznie na skutek w postaci zawieszenia biegu terminu przedawnienia.
Szczególnie cieszy również to, że zdaniem NSA, na co KIDP od lat zwraca uwagę, instrumentalne wszczynanie postępowań karnych skarbowych stanowi systemowe nadużycie prawa przez organy administracji skarbowej.
KIDP wyraża nadzieję, że sądowo-administracyjna kontrola skuteczności zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego obejmująca swym zakresem również okoliczności wszczęcia postępowania karnoskarbowego w sposób doniosły przyczyni się do zmniejszenia skali, jeśli nie całkowitego wyeliminowania, negatywnego zjawiska, jakim jest wszczynanie postępowań karnych skarbowych wyłącznie w celu wydłużenia postępowania podatkowego i wydania decyzji podatkowej po upływie ustawowego terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.
Uchwała została podjęta na wniosek Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców (RMiŚP), który wystąpił do NSA o wyjaśnienie przepisów prawnych, w przedmiocie dopuszczalności kontroli przez sądy administracyjne zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego pod kątem instrumentalności wszczęcia postępowania karnoskarbowego.
Samorząd doradców podatkowych aktywnie popierał wniosek RMiŚP nie tylko kierując do NSA opinię amicus curiae w przedmiotowej sprawie, ale również przystępując do postępowania w charakterze uczestnika.
Z przedstawionych ustnie motywów rozstrzygnięcia wynika, że NSA podzielił zaprezentowane w ww. opinii stanowisko KIDP, między innymi co do tego, że oceniając skuteczność zawieszenia biegu terminu przedawnienia, sąd administracyjny nie bada zasadności wszczęcia postępowania karnego skarbowego rozumianej jako istnienie w momencie wszczęcia obiektywnej przesłanki – tj. uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa, która stanowi podstawę do wszczęcia postępowania karnego. Przedmiotem badania jest intencja, z jaką wszczęte zostało postępowanie karne skarbowe, a więc, czy celem wszczęcia postępowania karnego skarbowego było rzeczywiście podjęcie działań w celu wykrycia sprawcy oraz okoliczności popełnienia czynu zabronionego, czy też wszczęcie to miało charakter pozorowany nastawiony wyłącznie na skutek w postaci zawieszenia biegu terminu przedawnienia.
Szczególnie cieszy również to, że zdaniem NSA, na co KIDP od lat zwraca uwagę, instrumentalne wszczynanie postępowań karnych skarbowych stanowi systemowe nadużycie prawa przez organy administracji skarbowej.
KIDP wyraża nadzieję, że sądowo-administracyjna kontrola skuteczności zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego obejmująca swym zakresem również okoliczności wszczęcia postępowania karnoskarbowego w sposób doniosły przyczyni się do zmniejszenia skali, jeśli nie całkowitego wyeliminowania, negatywnego zjawiska, jakim jest wszczynanie postępowań karnych skarbowych wyłącznie w celu wydłużenia postępowania podatkowego i wydania decyzji podatkowej po upływie ustawowego terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.
