Etyka zawodowa nie może być traktowana tylko jako dodatek do wiedzy prawniczej – powinna być jednym z filarów praktyki doradczej – mówiła Wanda Nowak, przewodnicząca Komisji Rozwoju i Promocji Zawodu KRDP, podczas Zjazdu Katedr Rachunkowości 2025. Udział doradców podatkowych w tym wydarzeniu nie był przypadkowy - to kolejny element promowania zawodu doradcy podatkowego w środowisku akademickim.
Coroczny zjazd katedr rachunkowości, który w tym roku odbył się w dniach 24–26 września na Uniwersytecie Ekonomicznym w Katowicach, to okazja do wymiany doświadczeń i wiedzy nie tylko w środowisku akademickim. W programie tegorocznego zjazdu odbyło się wiele paneli dyskusyjnych i wykładów. Program objął aż 23 sesje tematyczne, poruszające aktualne wyzwania stojące przed nauką i praktyką rachunkowości. Wydarzenie zgromadziło ponad 150 osób z 22 ośrodków akademickich. Hasło przewodnie obecnej edycji brzmiało: „Oblicza i granice rachunkowości – szanse i zagrożenia”.
Na zjeździe nie zabrakło też przedstawicieli Krajowej Izby Doradców Podatkowych – reprezentowali ją członkowie KRDP: Wanda Nowak i Jarosław Wiśniewski oraz dr Mariusz Cieśla, przewodniczący zarządu oddziału śląskiego KIDP. Głos doradców podatkowych był słyszalny w trakcie paneli dyskusyjnych. Dr Cieśla reprezentował KIDP w debacie „Granice automatyzacji: rachunkowość (i podatki) w erze sztucznej inteligencji”, a Wanda Nowak wzięła udział w debacie „Edukacja przyszłości: kształcenie rachunkowców w dobie cyfryzacji”. Przewodnicząca Komisji Rozwoju i Promocji Zawodu KRDP wystąpiła także w sesji referatowej prezentując referat dotyczący etyki w doradztwie podatkowym.
– Doradztwo podatkowe to zawód o kluczowym znaczeniu dla stabilności i transparentności systemów finansowych – zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym. Rola doradcy podatkowego wykracza poza techniczną interpretację przepisów prawa – to również odpowiedzialność społeczna, która wymaga wysokich standardów etycznych i moralnych – mówiła Wanda Nowak.
Prelegentka wskazała, że obecnie doradcy podatkowi coraz częściej stają przed dylematem: jak znaleźć równowagę między interesem klienta a obowiązkiem lojalności wobec porządku prawnego i zasad etyki zawodowej. Wyzwaniem jest tu przede wszystkim napięcie pomiędzy legalną optymalizacją podatkową a moralnym aspektem unikania opodatkowania, które – choć zgodne z prawem – może budzić wątpliwości etyczne.
Wanda Nowak podkreśliła, że wartościami wyznaczającymi ramy postępowania w zawodzie (zgodnie z kodeksem etyki) są: uczciwość, poufność, niezależność oraz unikanie konfliktu interesów. Rzeczywistość zawodowa często wymaga jednak podejmowania decyzji między tym, co legalne, a tym, co etycznie akceptowalne.
– Współczesny doradca podatkowy musi zatem być nie tylko znawcą prawa, ale również osobą kierującą się dojrzałym osądem moralnym. Tylko wtedy możliwe jest budowanie długoterminowego zaufania – zarówno w relacjach z klientami, jak i z instytucjami publicznymi czy społeczeństwem. Etyka zawodowa nie może być traktowana jako dodatek do wiedzy prawniczej – powinna być jednym z filarów praktyki doradczej – tłumaczyła Wanda Nowak.
Referat opracowano w oparciu o literaturę przedmiotu, kodeksy etyki oraz pogłębione wywiady z doradcami podatkowymi. Te ostatnie wykazały, że choć większość przedstawicieli zawodu deklaruje przywiązanie do zasad etycznych, w praktyce często dochodzi do napięć między interesem klienta a wymogami etycznymi. Badania wykazały potrzebę stworzenia konkretnych i bardziej szczegółowych wytycznych etycznych, które odpowiedzą na realne problemy w pracy doradców. Udowodniły też, że budowanie kultury etycznej w zawodzie powinno być wspierane przez samorządy zawodowe oraz instytucje państwowe, a edukacja etyczna powinna stanowić istotny element szkoleń zawodowych i studiów prawniczo-ekonomicznych.
Udział w OZKR 2025 to element szerszej polityki promocji zawodu poprzez docieranie do studentów kierunków, z których rekrutować się mogą przyszli doradcy podatkowi – prawa, finansów, zarządzania, rachunkowości. W maju tego roku przedstawiciele KRDP uczestniczyli też w Zjeździe Dziekanów Wydziałów Prawa.
Współpraca z uczelniami prowadzona jest także na poziomie regionalnym – m.in. w listopadzie na WPiA Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu odbędzie się konferencja naukowa współorganizowana przez trzy oddziały KIDP. Pokazanie realiów zawodu doradcy podatkowego młodym ludziom na etapie wyboru ścieżki kariery może sprawić, że w przyszłości dołączą oni do tego zawodu.
